دکتر حسین سمیعی فوق تخصص جراحی و بیماریهای چشمی معتقد است؛ ایران در علم چشم پزشکی یکی از پیشرفته ترین کشورهای دنیاست که با وجود وسایل مدرن و روش های نوین جراحی چشم، پیشرفته ترین روش های نوین جراحی چشم در ایران میسر است و هرگز به بیماران توصیه نمی شود که برای درمان به اروپا بروند. در این باره خبرنگار بنیان با وی گفت و گویی انجام داده که در ادامه می آید.
- آقای دکتر لطفا در خصوص سرطان چشم بفرمایید.
سرطان چشم مشکلی است که متاسفانه بیشتر کودکان به آن مبتلا می شوند و علت دقیق بروز آن مشخص نیست اما گاهی اختلالات وراثتی و ژنتیکی میتواند در آن دخالت داشته باشد. خوشبختانه تشخیص این نوع از سرطان با علامت بسیار روشنی همراه است و والدین شکایت می کنند که چشم کودکشان مانند گربه برق می زند . خوشبختانه این نوع از سرطان شیوع بسیار کمی دارد و شیوع آن از نظر آماری در دخترها بیشتر از پسرهاست اما از نظر علمی، قطعیتی ندارد.
- درمان مناسب برای سرطان چشم چیست؟
در گذشته تنها درمانی که برای درمان سرطان چشم صورت می گرفت تخلیه کامل چشم بود تا سرطان به قسمت های دیگر نفوذ نکند. اما امروزه با اسکن و توپوگرافی می توان پیشرفت تومور را مشخص کرد که در مراحل نخست با لیزر درمانی و در مراحل بعدی با تکنیک های مدرن جراحی می توان آن را درمان کرد. این درمان به معنای برگرداندن دید کامل به بیمار نیست بلکه به معنای از بین بردن توموراست به شکلی که چشم تخلیه نشود و ظاهر سالمی داشته باشد. متاسفانه 4 درصد به خاطر تنبلی چشم با یک چشم می بینند اما هرگز به دکتر مراجعه نمی کنند. اگر سرطان های ناشی از سلول های ملانین در چشم بروز کند به دلیل عدم مراجعه به موقع به پزشک است؛ یعنی زمانی بیمار به متخصص مراجعه می کند که سرطان کل چشم را فرا گرفته است و باید تخلیه شود. اگر سرطان زود تشخیص داده شود اصلا بیماری خطرناکی نیست و شاید بیماری دیابت بسیار بدخیم تر از آن باشد چون پیشرفت ضایعاتش بیمار را رنج می دهد .اگر سرطان چشم در مراحل نخست تشخیص داده شود با رادیوتراپی و شیمی درمانی مهار خواهد شد.
- لطفا در خصوص بیماری ویلسون بفرمایید.
بیماری ویلسون یک بیماری کبدی است که متاسفانه بیشتر بچه ها را مبتلا می کند و شیوع آن در خانم ها بیشتر است. علائم این بیماری مانند سایر بیماری های کبدی است و متخصصان گوارش برای این که مطمئن شوند قطعا بیمار به ویلسون مبتلا است او را به متخصص چشم ارجاع می دهند. برای تشخیص این بیماری، وسیله خاصی در چشم بیمار گذاشته می شود و اگر پزشک حلقه کیزر فلشر را در چشم بیمار ببیند تشخیص آن قطعا بیماری ویلسون است . در این بیماری تنها تشخیص به عهده چشم پزشک است ودرمان آن را متخصص گوارش انجام می دهد . بیمار مشکل و ضایعه چشمی ندارد و به همین خاطر متعجب می شود که چرا متخصص گوارش به خاطر ضایعات کبدی او را به متخصص چشم ارجاع داده است در حقیقت رویت این حلقه به معنای تشخیص بیماری ویلسون است.
- درخصوص حلقه پیری توضیح دهید.
حلقه پیری بیماری نیست و افراد با بالا رفتن سن به آن مبتلا می شوند. حلقه ای سفید رنگ که گاهی هم به شکل نیم دایره است و دور قرنیه دیده می شود. بیمار با دیدن این حلقه دچار ترس می شود که مبادا این حلقه دید او را از بین ببرد. در حالی که اینگونه نیست و حلقه پیری دید را دچار مشکل نمی کند و 70 درصد افراد پس از 60 سالگی به آن مبتلا می شوند. درمانی برای حلقه پیری وجود ندارد و فقط ظاهرش بیمار را آزار می دهد. اصولا در چشم سیاهپوستان در دوره کودکی هم این حلقه دیده می شود.
- سلول درمانی بیماری های چشمی در چه مرحله ای است؟
درمان با سلول های بنیادی برای بیماری های شبکیه نه تنها در ایران بلکه در تمام دنیا عمومی نشده و یک کار تحقیقاتی است و نمی توان از آن به عنوان یک درمان عمومی شبکیه نام برد. حتی پزشکان بیمارانی را که به مراکز تحقیقاتی می فرستند، به آنها می گویند که یک کار تحقیقاتی است و هنوز به عنوان یک راه درمانی ثبت نشده است. اما برای مراحل تحقیقاتی خوشبختانه درمان با سلول های بنیادی بسیار موفقیت آمیز بوده و امید می رود تا در آینده ای نه چندان دور به نتایج مطلوبتری دست یابیم. اما درمان نابینایی با سلول های بنیادی اگر به معنای رسیدن به دیدن مطلوب است که امکان پذیر نیست اما اگر فردی تنها قادر به تشخیص نور است با سلول های بنیادی می توان تا حدودی بینایی او را برگرداند.
- پیشرفت علم چشم پزشکی در ایران نسبت به سایر کشورها چگونه است؟
بارها در مصاحبه های تلویزیونی و رادیویی هم گفته ام که کشور ما یکی از پیشرفته ترین کشورهای دنیا در علم چشم پزشکی است. طبق گزارشات مراکز اروپایی چشم پزشکی، با قاطعیت می توان گفت از لحاظ تحقیقات و وسایل چشم پزشکی، از آمریکا عقب تر اما در خاورمیانه و کشورهای اروپایی جلوتر هستیم و شاید تنها دو کشور اروپایی باشند که در حد ما باشند. به همین خاطر به هیچ بیماری توصیه نمی کنیم برای درمان به اروپا برود چون خوشبختانه به همه وسایل چشم پزشکی و روش های نوین جراحی در کشور خودمان دسترسی داریم. تنها ضعف ما این است که داروهای بسیار ضعیفی داریم که در بهبود بیماری ها ناتوان است. امکان دارد این ضعف به خاطر کیفیت ساخت یا تولید باشد که چون رشته تخصصی من نیست از آن آگاه نیستم . مشکل ما تنها کیفیت داروست و در وسایل و روش های جراحی هیچگونه مشکلی نداریم.